Bidden met de Psalmen

‘Zie als ’t aan woorden mij ontbreekt’

Heb je daar ook wel eens last van? Dat het je zo aan woorden ontbreekt? En dan bedoel ik samen met de dichter van psalm 5; woorden om te bidden. Ik worstel daar mee. Ik weet dat het anders zou moeten zijn. Er zijn altijd genoeg zaken zijn die om gebed vragen, maar toch blijft het vaak een zoeken. Ik moet eerlijk bekennen dat ik zo vaak verval in herhaling, het opsommen van een lijstje het bijna ‘automatisch’ opnoemen van een aantal mooie zinnen. Ik kan zelfs, tijdens het bidden aan hele andere dingen denken, terwijl mijn lippen de woorden vormen.  

Voorbeelden genoeg

Over gebed is genoeg geschreven, bovendien komt ook in de preken dit onderwerp zeer regelmatig aan de orde. Onderwijs te over dus. Maar desondanks blijft het een strijd. Iets waar ik altijd in gebreke in blijf. Mijn gebeden zijn soms zo kort, zo hetzelfde en het blijft zo ‘laag bij de grond’. Ik mis zo vaak de overgave waarvan de psalmdichters zingen. Of de smeekbeden waarbij ze hun hele hart openlegden in het gebed. Zeker als ik mijn gebedsleven vergelijk met dan van mensen die ons voorgegaan zijn en tot een groot voorbeeld zijn. Denk aan mannen als Bunyan, Luther, Calvijn en vele anderen. Mannen die urenlang doorbrachten in gebed.  

Maar hoe dan verder? Omdat het mij niet alleen aan woorden, maar zeker ook aan wijsheid op dit gebied ontbreekt, geef ik graag iets door waar ik zelf veel van geleerd heb en wat mijn gebedsleven heeft veranderd.

Een leerzame lezing

Een tijd geleden werd ik gewezen op een lezing over ‘Bidden met de Psalmen’, gehouden door ds. A.T. Vergunst. Deze lezing is inmiddels ook in boekvorm beschikbaar: Bidden met de Schrift. Ik heb de hele lezing met veel aandacht gevolgd. Ten eerste al, omdat ik ontdekte dat ik niet de enige ben die worstel met hoe ik moet bidden. Integendeel, veel christenen moeten erkennen dat ze gebrek hebben aan de juiste woorden, gebeden met inhoud, concentratie en oprechtheid. En schuld moeten we hierin dan ook allemaal belijden. En toch zou het zo anders moeten zijn.

Daarnaast wijst dominee Vergunst ook op een aantal redenen waarom Gods kinderen zouden kunnen worstelen in het gebedsleven. Mogelijk ontbreekt het aan orde en zelfdiscipline.  We besteden veel tijd aan andere zaken, maar bidden is geen agendapunt.  En laten we er ons ook van bewust zijn dat de duivel er altijd op uit is om ons bidden te verstoren. En daarvoor heeft hij allerlei manieren. Daarom roept de Heere Jezus ons ook op om in de ‘binnenkamer’ te gaan en je dus letterlijk, maar ook figuurlijk af te sluiten voor alle invloeden en gedachten van buitenaf. Bidden is dan ook een ‘geestelijke oefening’, het kost ons wat. Het vraagt van wat onze aandacht, inspanning en tijd. Ook kan het zijn dat we de verkeerde gebedsmethode gebruiken. En daarvoor doet hij een hele leerzame handreiking.

We hebben namelijk een heel boek aan gebeden, die we zo kunnen gebruiken. De psalmen zijn niet in de eerste plaats bedoeld om te lezen, maar juist om te bidden. Het zijn de gebeden van David en andere dichters en van vele heiligen na hen , door de eeuwen heen opgezonden tot God.

Hoe dan?

Dominee Vergunst spoort aan om de psalmen te leren bidden. En dat heb ik geprobeerd. Maar hoe doe je dat dan?

1. Je kiest een psalm uit. Daarbij kun je afgaan op je persoonlijke omstandigheden, gebeurtenissen in de wereld of bijvoorbeeld gedenkdagen. Wat je ook kunt doen is de psalmen op volgorde kiezen, waarbij de ds een handige tip geeft: Kies de psalm van de datum van die dag. Dus op bijv. 1 januari lees je psalm 1. Je gaat daarmee door tot de 30^e van de maand.  De volgende maand kies je opnieuw de psalm van de datum van die dag, maar tel je er 30 bij op. Dus lees je op 1 februari psalm 31, op 1 maart psalm 61 enzovoorts. Voor de 31^e van een maand kies je een gedeelte van psalm 119, die kun je gemakkelijk in gedeeltes nemen. Op deze manier voorkom je dat je bepaalde psalmen overslaat.
2. Lees de psalm vers voor vers. Je leest het eerste vers en denkt daar een tijdje over na, je mediteert erover. Alle gedachten die bij je opkomen, breng je in gebed bij de Heere. Laten we als voorbeeld psalm 1 lezen (in het boekje zijn een heel aantal voorbeelden te vinden). Die psalm begint met: ‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad der goddelozen’ Alleen al dit eerste gedeelte van een vers kan allerlei gedachten oproepen. Je denkt misschien snel aan mensen die een godloos leven leiden, werelds leven en zonder God en gebod hun weg gaan. Voor hen kun je bidden. Mogelijk bid je dan gelijk voor ons land, waarin zovelen zonder God leven. Maar als je langer erover doordenkt komt het misschien wel veel dichterbij. Kom je mogelijk tot het belijden van schuld over je eigen God-loos leven. Of de momenten van de afgelopen 24 uur waarin je niet aan God hebt gedacht. Daarnaast komen familie en vrienden in je gedachten waarvan je vreest dat ze nog zonder de Heere hun weg gaan. Je brengt hen in gebed. Maar denk ook eens aan de mensen in je straat, je collega’s. Als je het vers verder leest kun je bidden om bewaring voor hen die ‘wandelen op de weg van zondaren en zitten in het gestoelte van de spotters.’ Denk aan de verleidingen die er liggen in het omgaan met mensen die leven voor het hier en nu. Maar de psalm begint met het woord: welgelukzalig. Daar vraag je om, voor jezelf en voor anderen. Zo zie je dat een vers al heel veel gedachten en gebedspunten geeft.
3.  Als er geen nieuwe gedachten meer bij je opkomen, ga je door naar een volgend vers. Je zult merken dat op deze manier niet alleen tot ‘vragen’, maar ook tot lofprijzing, belijden en aanbidden gebracht wordt. In vrijwel iedere psalm is er een afwisseling te zien. En daardoor val je op deze manier niet snel in eentonigheid.    
4. Wat ik je echt wil aanraden: Schrijf het op. Misschien ben je dat niet zo gewend, maar de psalmdichters deden het immers ook. Het houd je gedachten beter gevangen en zorgt ervoor dat je je woorden bewuster kiest. Bovendien kun je dan ook later je gebeden nog eens teruglezen en dat kan heel bemoedigend zijn. Je kunt dan zien welke antwoorden je inmiddels hebt gekregen en de zorg dan de Heere voor jou. Houd je gebedenboek voor jezelf, het is immers iets heel persoonlijks tussen de Heere en je ziel.

Wat deze methode je brengt

Inmiddels is het al weer meer dan een jaar geleden dat ik deze wijsheden onder ogen kreeg en ik ben er dankbaar voor dat dominee Vergunst, zich zo kwetsbaar op heeft willen stellen en dit ontzettend leerzame onderwijs heeft willen delen. Misschien heb je de lezing ook al wel eens beluisterd, of het boekje in handen gekregen maar er nog niets mee gedaan. Dan wil ik je echt aanraden om er vandaag nog mee te beginnen. Waarom?

• Omdat je Gods Eigen Woord gebruikt, bid je niet alleen, maar mag je ook luisteren naar God. Het wordt meer een soort wisselwerking. ‘Het maakt het gebedsleven tot een waarlijke genieting waarin het luisteren naar God en het spreken tot God over wat Hij sprak heen en weer gaat.’ (Ds.Vergunst, (2019) Bidden met de Schrift.de Banier p.42) Ik herinner me nog goed de morgen van 3 december. Het was de dag dat ons derde kindje geboren zou worden. Natuurlijk is dat een spannende gebeurtenis en toch had ik die nacht goed mogen slapen. Toen las ik: ‘Ik lag neder en sliep; ik ontwaakte want de HEERE ondersteunde mij.’ Dan wordt bidden meer dan alleen het vragen om kracht, maar mag je soms ook in verwondering ‘luisteren’ naar Gods antwoord.
• Het ontbreekt me niet meer aan woorden. Wel vanuit mijn eigen hart, maar doordat ik Gods Woord mag naspreken is er altijd Zijn Woord om te bidden.
• Het geeft soms een hele onverwachte wending in je gebeden. Vandaag bad ik bijvoorbeeld het gedeelte wat via de Moeskruid-Bijbelleesgroep aan de orde was. (Je kunt namelijk ook andere Bijbelgedeeltes gebruiken om te bidden, maar het is fijn om met de Psalmen je deze methode eigen te maken.) ‘Als Hij deze dingen sprak , geloofden velen in Hem.’ (Johannes 8:30). Mijn gebed vandaag begon met: ‘Heere, wat kijk ik daar naar uit dat velen in U geloven zullen.’ Zo zou mijn gebed, anders nooit begonnen zijn. Ook komen nu soms hele andere onderwerpen of personen aan de orde, omdat die in gedachten komen tijdens het mediteren over het gelezene.

Bidden met verwachting

Tenslotte wil ik je er op wijzen dat je het niet van deze methode moet verwachten. Je kunt niet je vertrouwen gaan stellen op de manier waarop je bid, zelfs niet op de woorden die je rechtstreeks uit de Schrift haalt. Verwacht ook niet dat je jezelf nu niet meer tegenkomt. Je blijft worstelen met je eigen zondige harte, gebreken, de wereld die trekt. Er ligt dan ook geen grond in onze gebeden, hoe oprecht en mooi ze ook mogen lijken. Het is en blijft altijd met zonden bevlekt. Er zal dan ook geen verhoring zijn, om iets in ons. ‘De Heere Jezus heeft gezegd in Johannes 4: 23: ‘Maar de ure komt en is nu, wanneer de ware aanbidders de Vader aanbidden zullen in geest en waarheid; want de Vader zoekt ook dezulken die Hem alzo aanbidden.’ Wij zoeken de Heere in het gebed, maar de Heere Jezus zegt dat de Vader al zoekt. Dat was voor mij een openbaring toen in dat ontdekte. De vader, de almachtige Schepper van hemel en aarde, zoekt zondaren die Hem aanbidden. Hij begint met zoeken. Niet ik, niet wij. Dat is al een bevrijdende openbaring op zich! Dus als wij ons neerbuigen in het gebed, hoeven wij de Heere niet te overtuigen. Laat die waarheid ons gebedsleven toch versterken en verlevendigen.’ (Citaat uit Ds.Vergunst, Bidden met de Schrift, blz.23)

Veel zegen toegewenst in het zoeken van de Heere in je gebed.

Dit blogartikel werd geschreven door Corma. Op deze pagina stellen de blogschrijvers zich aan je voor.